Chai
Juniperus thurifera
Cupressaceae
Noms en français : Genévrier thurifère, Porte-encens.
Descripcioun :Aquéu chai (noum generi dóu genèbre en mountagno) trachis sus li pendis secarous e cauquié à l'adré d'ùni mountagno. Douno d'èr au mourvèn emé si fueio en escaumo, pamens pòu deveni un pichot aubre. Se destrìo tambèn de la sabino que si grano soun pu grosso (1 cm de diamètre en liogo de 0,5 cm). Lou chai es uno reliclo dóu tèms ounte fasié mai fre e pu se en Éuroupo (-10 000 an B.P.). Trachis forço lentamen.
Usanço :Soun bos s'apourridis quàsi pas talamen èi dur. Servié à faire de piquet, de cop que i'a de pichòti fusto, de moble o de pichòti besougno (porto-encèns).
Port : Aubret
Taio : 1,5 à 10 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Juniperus
Famiho : Cupressaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 10 mm
Flourido : Printems
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Roucaio
- Pendis roucaious
- Baus
Estànci : Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnouso
Ref. sc. : Juniperus thurifera L., 1753
Ditame-blanc
Dictamnus albus
Rutaceae
Àutri noum : Freissinello, Ditam-blanc, Frassinello, Dictan.
Noms en français : Fraxinelle, Dictame blanc.
Descripcioun :Lou ditame-blanc o freissinello, planto pulèu raro, trachis dins li blachiero e li faio souvènt dins li coumbo umido. Se recounèis eisa à la flourido emé si poulìdi flour roso veinado de poupro, en grapo, e qu'embaumon. Lis estamino soun loungarudo e virado devers l'aut. Li fueio dounon d'èr à li dóu frais, d'aqui soun segound noum. Lou fru es un boursèu di 5 partido.
Usanço :Èro gaubejado à l'Age-Mejan que sarié vertuouso contro mant'uno malautié ; de vèire. Sarié bono pèr lucha contro d'ùni proublèmo de nèrvi (mau-de-la-terro o epilepsìo), faire veni li règlo e contro lis espaime de vèntre. Se dis peréu qu'èi sudourifico.
Port : Erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dictamnus
Famiho : Rutaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 3 à 5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado :
Vo
Remarco : Meno aparado
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Óuriero de bos
- Founs de coumbo
Estànci : Subremediterran
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Dictamnus albus L., 1753